Buxus vervanger kiezen

De Buxus is een populaire haagplant, of eigenlijk was. Want de laatste jaren heeft de palmboom, zoals de struik in het Nederlands heet, veel last van ziekten en plagen. Om die reden gaan steeds meer mensen op zoek naar een goede Buxus-vervanger om een haagje of snoeivorm van te maken. Gelukkig zijn er zeker haagplanten die hiervoor in aanmerking komen. 

Goede vervangers voor Buxus

Klein blad

Een alternatief voor een Buxus moet voldoen aan een aantal eigenschappen. Kijken we naar Buxus dan heeft deze klein, rond en mooi diepgroen blad. Ideaal om in vorm te snoeien, zonder dat grote bladeren doorgeknipt hoeven te worden of een blad uitsteekt. Er zijn een aantal haagplanten die ook kleine(re) bladeren hebben, zoals: kardinaalsmuts of kardinaalshoed (Euonymus japonicus), Japanse hulst (Ilex crenata), struikkamperfoelie (Lonicera nitida) en Portugese laurier (Prunus lusitanica). 

Wintergroen

Daarnaast moet een buxusvervanger het hele jaar wintergroen blijven. Doordat de haag of snoeivorm groenblijvend is, blijft deze het hele jaar aantrekkelijk. Dat betekent dat een liguster (Ligustrum) ondanks het kleine, ronde blad afvalt; deze zal bij een strenge winter het blad laten vallen. 

Langzame groei

Buxus groeit heel langzaam, zo’n 10-20 centimeter per jaar. Hierdoor zou je met één snoeibeurt per jaar kunnen volstaan. Een keer per jaar snoeien gebeurt meestal rond de langste dag (21 juni); in de lente heeft de haagplant de meeste groeikracht en na de langste dag neemt deze af, waardoor je haag netjes de winter in gaat. Twee keer per jaar snoeien, rond april en september, voor een heel strakke vorm kan altijd. Bij deze eigenschap wordt het vinden van een alternatief ingewikkelder. Veel haagplanten groeien sneller dan Buxus. Een van de belangrijkste redenen voor bijvoorbeeld Paleis Het Loo om de recent aangeplante Japanse hulst (Ilex crenata) weer te vervangen voor een pilot met een nieuwe buxussoort. Om de lage haagjes in de barokke tuin in stand te houden moesten er te veel kilometers haag twee keer per jaar gesnoeid worden. Voor de gemiddelde tuin hoeft dit echter een minder groot bezwaar te zijn. Een haagplant die net als Buxus langzaam groeit en heel goed in vorm gesnoeid kan worden is venijnboom of taxushaag (Taxus baccata). Alleen gaat het hier om een conifeer met diepgroene naalden en dus een andere, maar ook mooie en klassieke uitstraling. 

Waarom Buxus vervangen?

Buxus was een makkelijke haagplant: deed het bijna op elke plek wel goed, bleef groen, groeide niet te snel en was kortom een ideale omlijsting voor je tuin. Maar de populariteit van Buxus heeft de struik ook de das om gedaan. Toen de buxusmot en buxusschimmel eenmaal rondgingen, zag je hele straten met kale dode buxushagen. De plaag en ziekte verspreidde zich razendsnel. De buxusmot is - met moeite - biologisch te bestrijden. De buxusschimmels is een lastiger verhaal. Dit heeft ervoor gezorgd dat kwekers zich op alternatieven voor Buxus zijn gaan richten, met dezelfde eigenschappen, maar minder vatbaar voor plagen en ziekten. Ook wordt er gewerkt aan een nieuwe Buxus die resistent is tegen buxusziektes (deze verkopen wij nog niet). De buxusmot en buxusschimmel zijn geheel afhankelijk van de Buxus en zullen dus niet voorkomen op de vervangers. Wel blijft het altijd beter om voor afwisseling te zorgen in planten; goed voor de biodiversiteit en dus voor een natuurlijke balans bij plagen en ziekten. Dit geldt voor de eigen tuin, maar ook voor planten in de nabije omgeving. 

Lees meer over: bestrijden van buxusmot of buxusschimmel.

Welke Buxus vervanger kiezen?

U wilt een haagplant met ongeveer dezelfde eigenschappen als Buxus: klein, rond blad, wintergroen, goed in vorm te snoeien en een langzame tot gemiddelde groeisnelheid. De beste alternatieven voor Buxus zijn dan: 

Japanse of Chinese hulst (Ilex crenata)

Verschillen met Buxus: de bladrand is heel licht gekarteld (niet stekelig) in plaats van glad. De groeisnelheid ligt hoger: tussen de 15-30 centimeter per jaar. Ilex crenata houdt iets meer van zure grond. Tot slot is de Japanse of Chinese hulst beter bestand tegen (zee)wind dan Buxus. Bijvoorbeeld de:

• Ilex crenata ‘Dark Green’: met de meest op Buxus lijkende kleur. 
• Ilex crenata ‘Caroline Upright’: groeit opgaand.
• Ilex crenata ‘Green Hedge’: met iets bolvormige blaadjes.

Ilex crenata 'Caroline Upright'

Struikkamperfoelie (Lonicera nitida) 

Verschillen met Buxus: afhankelijk van de soort kan de struikkamperfoelie 40-60 centimeter per jaar groeien. Hierdoor heeft u wel snel een haag en hoe vaker u snoeit, hoe compacter en dichter de heg zal zijn. De struikkamperfoelie groeit breder dan de Buxus. 

• Lonicera nitida 'Maigrun': de laagste struikkamperfoelie tot ca. 50 cm. Lichtere bladkleur dan ‘Elegant’. 
• Lonicera nitida 'Elegant' wordt ca. 100 cm hoog en groeit breeduit. 

Ilex nitida 'Maigrun'

Kardinaalsmuts of kardinaalshoed (Euonymus japonicus) 

Verschillen met Buxus: groeit ongeveer 20 centimeter per jaar. Het blad is spitser en de plant groeit meer opgaand. 

• Euonymus japonicus 'Green Rocket': bestand tegen zoute (zee)wind, geschikt als smalle haag.
• Euonymus japonicus 'Green Spire': stevige takken, geschikt als smalle haag. 

Euonymus japonicus 'Green Spire'

Bekijk hier al onze buxus vervangers.