Blauwe bessen
De bosbes of blauwe bes (Vaccinium) is een fruitstruik die bekend staat om zijn smakelijke, gezonde bessen. Vaccinium geeft de voorkeur aan een zure, goed doorlatende grond en een zonnige standplaats. De struik is winterhard en vraagt weinig onderhoud. Het is een compact groeiende fruitstruik die fantastisch is in elke tuin, maar zeker thuis hoort in een voedselbos of fruitgilde. In het voorjaar trekken de bloemen bestuivers, wat weer zorgt voor een goede oogst van bosbessen. De bessen die niet geplukt worden, zijn een feestmaaltje voor vogels. In het najaar zorgt het verkleurende herfstblad van de meeste struiken voor een toegift.
Vaccinium (blauwe bes of bosbes)
Blauwe bes of bosbes, wat is het verschil?
De bosbes heeft de botanische naam Vaccinium myrtillis en komt in het wild voor. De bessen groeien individueel aan de struik. De opbrengst is niet heel hoog van de bosbessenstruik en het vruchtvlees is blauwpaars.
Vaccinium soorten
De blauwe bes wordt het meest aangeplant in de tuin. De bessen groeien aan trosjes en de opbrengst is hoog. De botanische naam is Vacciunium corymbosum. Het vruchtvlees is wit tot roze.
In de praktijk worden bosbes en blauwe bes door elkaar gebruikt, maar meestal bedoelen we de blauwe bes die we in de tuin aanplanten.
Bij Directplant vindt u een breed scala aan bessenrassen, voornamelijk van de Amerikaanse blauwe bes (Vaccinium corymbosum), bijvoorbeeld:
· 'Bluegold': deze compacte struik bereikt een hoogte van ongeveer 150 cm en produceert na 2-3 jaar overvloedig blauwe bessen in juli en augustus. 'Bluegold' is zelfbestuivend en heeft een compacte groeiwijze, waardoor hij geschikt is voor kleinere tuinen en borders.
· 'North Country': een compacte bessenstruik met lichtroze bloemen in het voorjaar en een rijke oogst in augustus. 'North Country' is zelfbestuivend en heeft een volwassen hoogte van ongeveer 60 cm, wat hem ideaal maakt voor kleinere tuinen en potten.
· 'Pink Berry': uniek vanwege zijn roze bessen met een zoete smaak en een mooie oranjerode herfstkleur. 'Pink Berry' bloeit rond april/mei en de oogst is vanaf september. Deze zelfbestuivende struik kan een hoogte bereiken van ongeveer 150 cm.
· 'North Blue': deze variëteit geeft middelgrote tot grote blauwe bessen met een zoete smaak en blijft kleiner dan veel andere rassen, met een hoogte van ongeveer 80-100 cm. 'North Blue' is zelfbestuivend en kan ook in pot gehouden worden.
· 'Northland': breed opgaande struik, dunne takken en klein, frisgroen blad. De struiken kunnen best een fors formaat aannemen. ‘Northland’ is zelfbestuivend, dus ook met één plant krijgt u al bessen.
Zijn blauwe bessen zelfbestuivend?
De meeste blauwe bessen zijn zelfbestuivend. Als een ras niet zelfbestuivend is, leest u dat in de omschrijving. Maar hierbij geldt, net als bij appelbomen en andere fruitbomen, dat u door twee verschillende rassen aan te planten een rijkere oogst krijgt.
Hoe lang duurt het voordat u bessen kunt oogsten?
Een jonge struik moet zich eerst ontwikkelen om bessen te krijgen. Bovendien zal een struik het eerste jaar zijn energie in wortelen steken en niet in groei en bloei. Kortom van een jonge struik plukt u het eerste jaar maar weinig bessen. Het tweede jaar krijgt u al meer bessen en vanaf het derde jaar is de opbrengst behoorlijk. Na vier jaar is de struik volwassen en de oogst optimaal. Als u sneller meer oogst wilt, kunt u het beste een oudere struik kopen. Ook hierbij geldt dat het eerste jaar de struik zal settelen, maar al snel zullen er bessen verschijnen.
Let op dat vogels ook dol zijn op de bessen. Als u zelf nog iets te snoepen wilt hebben, bescherm de struik dan met een strak gespannen net.
Om te kunnen blijven oogsten is snoei nodig.
Blauwe bes aanplanten en verzorgen
Grondsoort
Vaccinium houdt van iets zure grond. U kunt de grond verzuren met turf of veen, maar hiervoor moeten veengronden afgegraven worden. Daar komt veel CO2 bij vrij aangezien veen juist koolstofdioxide opslaat. Daarnaast gaat biodiversiteit verloren en herstelt veen zich niet tot nauwelijks. U kunt dus beter zelf de grond verzuren door bladaarde te maken van bijvoorbeeld eikenblad en naaldbomen. Overigens is in veel tuinen de grond al aan de zure kant. Met een bodemtest weet u meer over de zuurgraad van uw grond. Voor blauwe bessen is een pH tussen de 4,5 en 5,5 ideaal.
Standplaats
Voor bloemen, en dus bessen, is een lichte zonnige plek aan te raden.
Snoeien
Bessen groeien aan oudere takken. Na 3 jaar, uiterlijk na zes jaar, snoeit u een aantal oude takken weg zodat de struik een open structuur blijft houden en er overal licht op de takken valt. Snoei niet alle takken weg, maar bijvoorbeeld een vijfde deel.
Snoei in februari als het niet vriest.
Zo gaat u te werk: snoei eerst alle dode takken weg, snoei daarna alle kruisende takken weg. Controleer of alle takken voldoende zonlicht vangen. Snoei eventueel heel lage takken weg.
Voeden en water geven
Strooi in het voorjaar voeding. Geef tijdens het bloei- en groeiseizoen water als het erg droog is.
Lees meer over het kiezen, planten en verzorgen van bessenstruiken of het samenstellen van een voedselbos.
Blauwe bessen kopen
Een blauwe bessenstruik is niet moeilijk om te verzorgen, zodat iedereen kan genieten van dit gezonde fruit. Kies de Vaccinium die het beste bij uw voorkeuren past. Als u ruimte heeft, kies dan voor twee verschillende rassen zodat u een betere oogst krijgt. Na uw bestelling, wordt de bessenstruik bij een gespecialiseerde kweker opgehaald en zo snel mogelijk bij u thuisbezorgd of – zonder verzendkosten – naar een afhaalpunt gebracht. Zo weet u zeker dat u een verse struik geleverd krijgt. En mocht er iets zijn, neem dan gerust contact met ons op of lees ons artikel ‘eerste hulp bij plantproblemen’.
Bekijk alle bessenstruiken of ga naar ons andere fruit of kleinfruit, zoals druiven, frambozen en bramen of kiwi en kiwibessen.