Snoeiregels - hoe werkt het

Hoe zit het nou met snoeien, welke regels moet je aanhouden voor de struiken en bomen in je tuin? We bespreken hier wanneer je kunt snoeien en waar je op kunt letten tijdens het snoeien.

Het is de bedoeling dat bomen en struiken dankzij de juiste snoei lang mee gaan, goed en gezond groeien, rijk bloeien en voldoende ruimte hebben om optimaal tot hun recht te komen. 

Wanneer snoeien

In tegenstelling tot wat algemeen gedacht wordt, is de winter niet het juiste moment om te snoeien. De boom of struik is dan niet actief en kan de snoeiwonden niet snel afsluiten. Lees hier meer over wintersnoei. Om het juiste snoeimoment te bepalen houden we twee groepen aan:

Voorjaarsbloeiers
Struiken die vroeg in het jaar bloeien, vóór 21 juni. De bloemknoppen worden al in het voorgaande jaar gevormd, meestal meteen na de bloei. Ze overwinteren en openen zich in de lente. Voorbeelden zijn het Chinese klokje (Forsythia), boerenjasmijn (Philadelphus) en de siertrosbes (Ribes sanguineum). Deze vroegbloeiende soorten snoei je het best meteen na de bloei. Snoei ze niet in de winter of het voorjaar, want dan knip je juist veel van de bloemknoppen weg.

Lees hier meer over het snoeien van voorjaarsbloeiende struiken * snoeien van Magnolia * snoeien van sering

Zomerbloeiers
Dit zijn struiken die in de zomer bloeien, na 21 juni. Ze bloeien meestal op éénjarig hout, de bloemknoppen worden in de lente van hetzelfde jaar gemaakt. Voorbeelden zijn de vlinderstruik (Buddleja), pluimhortensia (Hydrangea paniculata) en de althaeastruik (Hibiscus syriacus). Deze zomerbloeiende struiken kun je in het voorjaar snoeien.

Lees hier meer over het snoeien van vlinderstruik * snoeien van pluimhortensia * snoeien van Hibiscus 

Dus:

• snoei voorjaarsbloeiers in de zomer, na de bloei (rond mei-juni)
• snoei zomerbloeiers in het voorjaar, voor de bloei (rond maart-april)

TIP Bij sommige soorten is een speciale manier van snoeien nodig om veel vruchten of bloemen te krijgen, bijvoorbeeld bij fruitbomen en bij rozen.

Lees hier meer over het snoeien van rozen * snoeien van fruitbomen

Waar let je op bij het snoeien

• Let bij het snoeien vooral op een mooie, natuurlijke vorm van de struik. Haal kruisende takken weg, zorg ervoor dat de takken mooi over de struik verdeeld staan, houd het hart open en neem dood hout weg.
• Knip niet alleen een stukje aan het eind van een tak af, dun een struik liever een beetje uit. Haal bijvoorbeeld een oudere (te lange) tak helemaal weg tot de grond of vlak boven een goed ontwikkelde zijtak. Zo verjong je de struik.
• Waar kun je nu het best knippen? Op de takken zitten knoppen (ogen), die in de lente nieuwe scheuten zullen voortbrengen. Een oog zal uitlopen in de richting waarheen het wijst. Zo kun je de groeirichting van die tak voorspellen. Snoei je vlak boven zo’n oog, dan zal dat oog de meeste groeikracht hebben en het snelst groeien. Knip boven een oog dat naar buiten wijst, zo blijft het hart van de struik open.
• Snoeiwonden van meer dan 10 cm overgroeien niet makkelijk. Probeer dat zoveel mogelijk te voorkomen door tijdig te snoeien. Is het nodig dikke takken van een boom te snoeien, roep dan de hulp van een specialist in.
• Gaat het om een boom? Probeer niet meer dan 20% in één keer te snoeien. 

Lees meer over het snoeien van bomen. Ook deze snoei je in het voorjaar of de zomer. ABC-bomen (Acer, Betulus en Carpinus, Castanea en ook Juglans) snoei je alleen in de zomer omdat deze al vroeg in het voorjaar een sterke sapstroom hebben.

Wat als je niet op tijd snoeit

Als u te vroeg of te laat snoeit, kan het zijn dat u een jaartje geen bloemen heeft. Jammer, maar niet heel erg. Wees dus niet te bang om te snoeien. Een struik of boom herstelt zich wel. Soms is het beter te snoeien, dan niets te doen. Door het snoeien verjongt de plant of struik en houdt u de groei- en bloeikracht erin. Takken die dood zijn, elkaar kruisen of in de weg zitten, mag u altijd het hele jaar door snoeien. Ook als u een tak voor in een vaas wilt knippen: doen! 

Als u een haag in de zomer snoeit in plaats van in de lente of herfst is dat ook niet heel erg. Wat er kan gebeuren: als het erg zonnig is, kunnen bladranden die u net doormidden heeft geknipt verbranden - dat kan ook in een ander jaargetijde gebeuren; de haag maakt minder snel uitlopers dan in de lente wanneer de groeikracht het sterkst is, waardoor u wat langer tegen 'gaten' aankijkt; de heg heeft veel energie nodig om te herstellen, vooral in de zomer kan extra water geven nodig zijn. 

Belangrijker is het om niet te snoeien als het vriest of als de kans op vorst erg groot is. Snoeiwonden overgroeien slecht, waardoor de boom of heester kwetsbaarder wordt voor ziekten. En snoeiwonden kunnen invriezen waardoor een deel van de tak verloren gaat. Snoeit u in de winter dan loopt u dus het risico dat u in het voorjaar alsnog een stuk van de tak moet knippen omdat deze niet meer uitloopt, niet heel erg misschien, maar wel extra werk.   

TIP Gebruik altijd een vlijmscherpe snoeischaar of een zaagje zodat er een gladde snoeiwond ontstaat. Gebruik voor snoeiwerk van struiken nooit een heggenschaar. Lees hier meer over snoeigereedschap.

Lees hier al onze artikelen over het snoeien van planten, struiken en bomen. 

Fotografie Modeste Herwig