Een moestuin starten is leuk, lekker en voordelig. Het geeft veel voldoening om zelf gekweekte groenten en kruiden te eten. Maar hoe begin je nu met een moestuin? De belangrijkste tips zetten we hier op een rijtje.
Start van een moestuin
Hou rekening met een aantal factoren:
- Een moestuin heeft licht nodig.
- Begin klein en maak de moestuin beetje bij beetje groter als het bevalt.
- Zaai alleen wat ook daadwerkelijk gegeten wordt.
- Zaai niet alles in één keer.
- Zorg, bij een grotere moestuin, voor wisselteelt. Hierbij wordt er elk jaar van groentebed gewisseld.
Moestuin op een lichte plek
Veel soorten fruit, kruiden of groenten houden van een lichte plek. Een plek voor de moestuin op het zuiden, of zuidwesten is ideaal. Let ook op beschutting tegen koude noordoostenwind. Met minimaal 6 uur zon heeft u de meeste mogelijkheden. Minder dan 5-6 uur zon is halfschaduw, minder dan 3 uur is schaduw.
Moestuin in de halfschaduw of schaduw
Gelukkig zijn er ook groenten en kruiden die in de (half)schaduw kunnen. Daarnaast is er verschil tussen diepe schaduw, waar helemaal geen licht komt en gefilterd licht. Als bloei niet noodzakelijk is, dus bijvoorbeeld bij bladgroenten of kruiden, dan is minder licht niet zo erg. Sla wil zelfs liever op zo’n plekje. Eventueel creëert u zelf zo’n schaduwplek met behulp van een klimrek of pergola.
In de (half)schaduw groeien bijvoorbeeld:
- andijvie
- paksoi
- pluksla
- rode biet
- rucola
- selderij
- snijbiet
- spinazie
- bieslook
- kervel
- koriander
- munt
- peterselie
TIP Op het zaadzakje vindt u meer informatie over de standplaats. Of probeer het gewoon uit!
Ontwerpen van een moestuin
Klassieke moestuin
Heeft u een geschikte plek in de tuin dan kunt u het ontwerp gaan uitzetten. Klassieke ontwerpen bestaan meestal uit vakken of een grote cirkel. Een vak kan bijvoorbeeld 120 cm breed zijn, zo kunt u er aan beide kanten goed bij, zonder over het moesbed te hoeven lopen. Maak een pad van minimaal 30 cm tussen de bedden of, als u met een kruiwagen eroverheen wilt, 60 cm. Een pad van gewone stoeptegels van 30x30 cm is handig, maar gras (maaien) of houtsnippers (bijvullen) kunnen ook. Een cirkelvorm kunt u indelen door er taartpunten van te maken met paden ertussen.
TIP In verband met wisselteelt tussen verschillende gewasgroepen heeft u 4-6 vakken nodig, afhankelijk van wat u allemaal in de moestuin wilt kweken.
Moesborder
Heeft u niet genoeg ruimte voor een aparte moestuin? Ook dan kunt u eten uit eigen tuin. Groenten en kruiden plant u bijvoorbeeld tussen andere beplanting in een border. Zelfs tussen de sierplanten.
Naast groenten, fruit en kruiden, kunt u ook kiezen om eetbare bloemen in de border te zetten. Zo kunt u een hele border opbouwen met eetbare planten: de moesborder. Bij twijfel over de eetbaarheid van een soort, kunt u dit altijd beter zelf checken.
Eetbare bloemen:
- daglelie (Hemerocallis)
- dropplant (Agastache)
- goudsbloem (Calendula)
- lavendel (Lavandula)
- Oost-Indische kers (Tropaeolum majus)
- roos (Rosa)
- viool (Viola)
Moestuin in potten of bakken
Voor balkons en terrassen moestuiniert u in potten en bakken. Heel flexibel! Of plaats in een kleine tuin een m2-bak. Dat houdt uw moestuintje meteen overzichtelijk. Potten kunt u ook op een plantentrap of op andere verhogingen plaatsen. Zo vangen alle potten licht.
Kruidenspiraal
Naast een klassieke moestuin, tussen de andere borderplanten of potten en bakken, kunt u ook nog denken aan een kruidenspiraal. Deze wordt opgebouwd van laag naar hoog en heeft zo ook van nature een zon- en schaduwzijde.
Aanleggen van een moestuin
Heeft u de juiste plek gevonden voor uw (mini)moestuin en het ontwerp klaar? Maak dan de grond geschikt om in te planten of zaaien.
- Maak de grond vrij van onkruid, stenen of oude plant- en wortelresten. Het liefst handmatig, maar is het een groot oppervlak dan kunt u ook de grond omspitten. Doe dit het liefst maar één keer, zodat de grond daarna weer kan herstellen. Door te spitten, keert u bodemlagen waarin verschillende organismen en nuttige bacteriën leven. Het liefst laat u de grond dus zo ongemoeid mogelijk.
- Strooi een laag compost om de grond te verbeteren. Vermeng deze eventueel met de bovenlaag van de bestaande grond.
- Afhankelijk van het moment zaait u binnen voor in bakken (of in de kas of koude bak) of u zaait direct in de volle grond buiten. Voorzaaien kan vanaf ongeveer februari. Buiten direct op de goede plek kan vanaf ongeveer maart, april en mei. Op het zaadzakje staat meer informatie over het zaaimoment en de plantafstand.
TIP Lees hier meer over hoe en wanneer te zaaien.
Wat is wisselteelt?
Bij een moestuin kiest u voor combinatieteelt of wisselteelt. Combinatieteelt betekent dat u binnen één vak allerlei verschillende kruiden en groenten kweekt. Dat geldt bijvoorbeeld voor een vierkante-meterbak of een moesborder.
Voor een nutstuin of moestuin van groter formaat werkt u het meestal met wisselteelt. Elk vak of taartpunt bevat alleen gewassen uit zijn eigen plantengroep en deze schuift u elk jaar een vak op. Hierdoor rouleert het gewas en teelt u het pas na 4-6 jaar (afhankelijk van de hoeveelheid vakken) weer op de plek waar u begon. Wisselteelt voorkomt dat ziekten en plagen, die bij bepaalde gewassen horen, kans krijgen om uit te breken en het voorkomt dat de grond uitgeput raakt.
Een handig ezelsbruggetje van de ecologische vereniging Velt om de verschillende groepen te onthouden is: Alle Pesticiden Kunnen Beter Vermeden Worden.
- Alle = aardappels (heeft een eigen groep)
- Pesticiden = peulgewassen (omdat we de peulen of de inhoud van de peul eten, zoals boontjes, erwten, bonen – weinig mest)
- Kunnen = kolen (deze behoren tot de familie van de kruisbloemigen, zoals alle kolen, radijs, spruitjes, broccoli)
- Beter = bladgroenten (waarvan we het blad eten, zoals spinazie, sla, selderij, maar ook prei)
- Vermeden = vruchtgroenten (hiervan eten we de na de bloei de vruchten, zoals tomaat, courgette, pompoen, peper, paprika, komkommer – vragen allemaal veel mest)
- Worden = wortels (waarvan we de wortels eten, zoals: wortel/peen, pastinaak, ui, knoflook, rode biet)
TIP Aardbeien zijn vaste planten, die u beter elke 3 jaar kunt vervangen. Lees hier meer over het kweken van aardbeien.
Verzorgen van een moestuin
Voor een gezonde groei van uw groenten, kruiden en fruit verwijdert u regelmatig onkruid en zorgt u voor voldoende water en meststoffen. Een goede drainage tegen te natte grond of een mulchlaag om uitdroging te voorkomen kan helpen.
Lees hier meer over het bemesten van de moestuin.
Sommige gewassen hebben sneller last van plagen dan anderen, zoals kolen en wortels. U kunt hiertegen voorzorgsmaatregelen nemen om te voorkomen dat u plagen in een later stadium moet bestrijden. Want ook al is het een ezelsbruggetje, voor een eetbare tuin geldt: alle pesticiden kunnen beter vermeden worden!
Meer lezen over het opzetten van een moestuin, kruiden-, groenten- of fruittuin: moestuinkalender per maand * eetbare planten in de tuin * zelf kruiden kweken * fruit verzorgen en snoeien * 9 fruitbomen voor een mini-boomgaard * kiwi in de tuin * druiven kweken * frambozen snoeien
Of ga direct naar al onze zaden: moestuinzaden * biologische zaden
Plaats een nieuwe reactie