Zaaien – hoe en wanneer doe je dat?

Niets leuker dan een ieniemini zaadje in de grond stoppen en deze te zien uitgroeien tot plant. Zaaien is niet moeilijk, geeft voldoening en is ook nog eens voordelig. Lees hier hoe en wanneer u het beste zaait.

Of u nu bloemen, kruiden of groenten zaait, het werkt allemaal ongeveer hetzelfde. Het grootste verschil zit in wanneer u zaait. Bij het zaaien van groenten heeft de plant tijd nodig om uit te groeien en vrucht te zetten. En de ene groente heeft hier meer tijd voor nodig dan de andere. Daarnaast hebben de meeste planten warmte nodig; voor februari starten met (voor)zaaien heeft dan ook niet zoveel zin.  

Zaadzakje als bron van informatie

Onze opendeurtip: lees de instructie op het zaadzakje! Hierop staat belangrijke informatie, zoals:

• wanneer onder glas (in de kas, koude bak of kweekbak) gezaaid kan worden
• wanneer direct in de volle grond gezaaid kan worden
• wanneer geoogst kan worden
• hoeveel zon de plant nodig heeft
• hoeveel ruimte de volgroeide plant inneemt, oftewel de plantafstand
• hoe lang de zaadjes houdbaar zijn (bewaar ze op een koele en droge plek en meestal zijn de zaadjes een jaar te bewaren)

Zaaien - vroeg beginnen

1. 

   Bloemkool Goodman (BIO)

   Waardering:

   60%

   Vanaf € 5,50
2. 

   Tuinkers Gewone

   Vanaf € 1,65
3. 

   Tuinbonen Witkiem (BIO)

   Vanaf € 3,00
4. 

   Rucola (BIO)

   Vanaf € 2,35

Hoe zaaien

1. Gebruik lichte en luchtige grond om in te zaaien. Bijvoorbeeld zaai- en stekgrond, moestuingrond of potgrond. Is de potgrond grof, wrijf of zeef de grond dan fijn en voeg eventueel grof zand of vermiculiet toe om de water doorlaatbaarheid en luchtigheid te verbeteren.
2. Zaai de zaadjes op ongeveer een centimeter diepte, of gebruik de vuistregel ‘twee keer zo diep als het zaadje groot is’. Prik hiervoor een gaatje in de aarde of maak een geultje. Voor een geultje in de volle grond kunt u de steel van bijvoorbeeld een hark gebruiken, zodat u rechte rijtjes krijgt.
3. Zaai niet alle zaadjes tegelijkertijd. Het mag natuurlijk wel, maar omdat u waarschijnlijk ook niet alles tegelijk oogst, is een beetje spreiding prettig. Daarnaast is het ook fijn om wat achter de hand te houden, mocht het zaaien niet in één keer goed gaan.
4. Geef de zaadjes ruimte. Zaai bijvoorbeeld niet meer dan 2-3 zaadjes in één gaatje en/of hou voldoende afstand in de geul. Hoe dichter op elkaar, hoe meer concurrentie om licht en water.
5. Dek het gaatje of de geul af met de zaaigrond en duw de aarde aan.
6. Plaats een plantenlabel; als er alleen kleine blaadjes zichtbaar zijn, weet u echt niet meer wat er staat.
7. Geef water met een broes zodat de zaadjes goed contact met de aarde maken. Met een harde straal spoelt u ze weg.
8. Dek een zaaibakje of -potje af met het deksel, plastic folie of zakje of sluit de deksel van een koude bak. Hierdoor blijft de warmte en het vocht beter binnen.
9. Hou de grond licht vochtig vanaf het moment dat de eerste groenpunten zichtbaar zijn. Meestal na een of twee weken. Zet de bak steeds iets meer open zodat er lucht bij komt.
10. Kiemen de zaadjes en staan ze te dicht op elkaar? Dan is het tijd om uit te dunnen. Dat betekent dat u de plantjes die er te veel staan, weghaalt. U kunt deze weer op een eigen plekje of in een potje zetten, dat heet verspenen.

Wanneer zaaien

We maken onderscheid tussen zaaien onder glas en in de volle grond. Waarom eigenlijk?

Onder glas kan buiten een tuinkas zijn, een koude bak, een kweekbak met (doorschijnende) deksel of een zaaibakje binnen. Zo wordt het plantje na het ontkiemen beschermd tegen directe kou. Bloemen, groenten en kruiden kunt u zo eerder zaaien waardoor u ook eerder kunt oogsten of plukken.

Sommige groenten moet u binnen voorzaaien, anders kunt u niet in hetzelfde jaar oogsten. Deze hebben meer tijd nodig om uit te groeien. Daarnaast zijn het soorten die van warmte houden. Denk bijvoorbeeld aan tomaten, paprika’s, pepers, aubergine en komkommers. Een kas is ideaal, dan kunt u het moestuinseizoen rekken, maar die luxe heeft lang niet iedereen. Dat betekent binnen op de vensterbank aan de slag!

Gaat het om planten die sneller bloeien of vrucht zetten en tegen kou kunnen, dan kunt u direct buiten in de volle grond zaaien. U krijgt dan sterke planten die wel tegen een stootje kunnen. Het zaaien van de meeste bloemen kan bijvoorbeeld direct op de goede plek tussen maart/april en juni.

TIP Bekijk hier onze moestuinkalender van maand tot maand voor het juiste zaai- en oogstmoment. 

Zaaien in de vensterbank

Vanaf februari of maart, afhankelijk van de soort, kunt u binnen in bakken voorzaaien. Zaaien kan in zaaibakjes, eierdozen, papierpotjes of andere gerecyclede blikjes en bakjes. Let wel op dat te veel water weg kan lopen en zet ze op een dienblad of andere uitlekbak.

• Plaats de zaaibak op een lichte en warme plek (max. 20° C).
• Draai de potjes of bakjes regelmatig, zodat de plantjes niet één kant op groeien.
• Laat de bakjes of potjes binnen staan, totdat de plantjes buiten uitgeplant kunnen worden.
• Hou de grond licht vochtig.

Voordat u uitplant, moeten de planten nog afharden. Dat betekent vanaf eind april, begin mei de zaaibakken overdag steeds wat langer buiten en zodra het afkoelt weer binnen zetten. Na een week zijn ze voldoende sterk om buiten te kunnen blijven. De kans op nachtvorst is vanaf half mei (IJsheiligen) heel klein en vanaf dat moment kan alles buiten de tuin in.

TIP Zaai niet te vroeg – check het zaadzakje– want anders krijgt u te lange slungelige planten.

Ga direct naar al onze zaden.

Of lees meer over: moestuin beginnen * wanneer en hoe zaaien * voorzaaien * direct zaaien in de volle grond * zaaien van bloemen * moestuin bemesten * eetbare planten in de tuin *  zelf kruiden kweken * fruit verzorgen en snoeien * 9 fruitbomen voor een mini-boomgaard * kiwi in de tuin * druiven kweken * frambozen snoeien 

Bewaar de zaadzakjes voor informatie over zaaien en oogsten.