Tuinkalender november

In de tuinkalender november staan alle tuinklusjes voor deze maand handig bij elkaar. Zorg dat u bent voorbereid op de eerste vorst en plant nu struiken, hagen en bomen.

Na de eerste nachtvorst lijkt de winter echt te zijn begonnen in de tuin. Voor de meeste tuiniers niet het favoriete seizoen, toch is het een rustige, verstilde periode waarin u op een heel andere manier van de tuin kunt genieten. Tere plantsilhouetten, de laatste bloemen van asters en anemonen, grillige takken en soms al een laagje rijp op de pluimen van siergrassen. In deze periode zijn er ook enkele fraaie winterbloeiers, zoals de sneeuwbal (Viburnum). Als het niet te koud is, is er nog genoeg te doen in de tuin!

Tuinkalender november

Planten, zaaien of stekken

De herfst is een heel goede tijd om aan te planten. De grond is nog warm en het regent meer, waardoor u zelf minder vaak water hoeft te geven. Goede omstandigheden voor vaste planten, siergrassen, haagplanten, struiken en bomen om te wortelen. In het voorjaar zijn ze dan eerder klaar om te groeien en bloeien. Vorstgevoelige planten kunt u wel beter in het voorjaar aanplanten. Lees meer over wat u in welk seizoen plant.    

• Bomen planten en struiken planten. In de periode november-april is het tijd om bladverliezende bomen en struiken met kluit of met kale wortels te planten. Lees hier wat het verschil is tussen planten gekweekt in pot of in de volle grond. Over het algemeen zijn planten uit de volle grond voordeliger dan planten in pot. 
• Hagen bijplanten. Zit er een kale plek in een haag dat kunt u deze maand kleine struikjes tussen de grote planten zetten om de haag te renoveren.
• Tot begin december kunt u nog voorjaarsbloeiende bloembollen poten. Handig ezelsbruggetje is om dit voor Sinterklaasavond gedaan te hebben. 
• Struiken verplanten en bomen verplanten vraagt voorbereiding, zeker als ze al een tijdje in de tuin staan. Begin dan al een jaar van te voren en steek de kluit zo ruim mogelijk rond op het moment dat ze in rust zijn (als het blad is gevallen). Het jaar erop kunt u hem verplanten naar zijn nieuwe plek.
• In de herfst kunt u van struiken of klimplanten winterstekken, of houtstekken, nemen. Knip een uitgegroeide twijg af die het afgelopen jaar is gevormd. Knip de tak in stukken van ongeveer 20 cm met bovenaan een oog (verdikking) waar de stek op kan uitlopen. Zet de stekken voor 2/3 in de aarde of in een apart potje en laat de grond niet helemaal uitdrogen. Meer lezen over stekken.

Snoeien

Zolang het niet vriest, kunt u snoeien. Dat betekent als er takken in de weg zitten of u wilt een tak knippen voor in een vaas, dat dat gewoon kan. Sommige struiken en bomen kunnen vanaf de herfst tot het vroege voorjaar gesnoeid worden, tenzij het vriest. Bij vorst kunnen snoeiwonden slecht helen en is de plant vatbaar voor ziekten of het takuiteinde kan invriezen.

• Snoei een berk, kastanje, esdoorn, walnoot en druif - de ABC-bomen - als ze nog in blad staan, maar zeker voor kerstmis, om ‘bloeden’ van de snoeiwonden te voorkomen. De sapstroom komt van deze soorten al heel vroeg op gang.
• Leibomen snoeien en dakbomen snoeien kan vanaf oktober, november.
• Bramen en frambozen snoeien kan na de oogst in het najaar.
• Hakselen. Maak de takken die overblijven na het snoeien fijn met een hakselaar en strooi de snippers uit op de tuinpaadjes.

Terras en balkon

Ook in november kunt u een fleurig terras of balkon hebben! Een paar struikjes in pot – zorg wel voor gaten onderin de pot voor afwatering – is er het hele jaar iets te zien. Geschikte terrasplanten voor de herfst zijn bijvoorbeeld:

• Hemelse bamboe (Nandina)
• Sneeuwbal (Viburnum tinus)
• Skimmia
• Druifheide (Leucothoe)
• Winterheide (Erica)
• Bergthee (Gaultheria)
• Hebe

TIP Laat de pompoenen of kalebassen die u misschien voor Halloween neer hebt gelegd, nog even liggen tot na Sint Maarten (11 november). Dat ziet er uitnodigend uit!

Vijver

Vorst kan schade veroorzaken aan de vijver en de inhoud ervan, daarom is het nu tijd om de nodige maatregelen te nemen.

• Span een net over de vijver om het blad op te vangen. Haal ook afgestorven plantendelen uit het water. Lees meer over het winterklaar maken van de vijver.

Tuinbeestjes

In de winter vinden vogels, egels en insecten schuil- en scharrelplekjes in de tuin. Ruim de tuin niet te veel op en u helpt ze al een handje.

• Vogels voeren. De winter is voor veel vogels een moeilijke periode, u helpt ze door zaden, vetbollen, vruchten en noten, pinda’s (geen zoute pinda’s), broodkorsten en appels te voeren.

Tuintips november - aanplanten en bodembedekking

1. 

   Aanplant grond Universeel (Vivimus voor alle tuinplanten)

   Waardering:

   86%

   Vanaf € 11,00
2. 

   DCM Sierschors

   Waardering:

   100%

   Vanaf € 23,00
3. 

   DCM Siertuincompost

   Waardering:

   87%

   Vanaf € 7,95
4. 

   Directplant.nl Potgrond

   Waardering:

   94%

   Vanaf € 8,05
5. 

   Turfvrije potgrond

   Vanaf € 11,25

Meer doen in de tuin in november

• Gevallen blad kunt u in de borders harken, dat is een goede mulchlaag en beschermt de bodem tegen uitdrogen, geeft schuilplaats aan insecten en het verteert tot bladaarde waardoor het voedingsstoffen afgeeft aan de bodem. Al het blad van het gazon en de paden kunt u zo hergebruiken. 
• Eenjarige planten die erg ‘snotterig’ worden in de winter kunt u met wortel en al uit de grond halen. Dit is weer een mooi plekje om bloembollen in de grond te stoppen.
• Laat uitgebloeide vaste planten en struiken in de border staan. Dit is straks in de winter een veel mooier gezicht – denk aan een laagje rijp erop – en het is fijn voor insecten en vogels. Planten die omvallen kunt u laten liggen, de bodem krijgt zo meteen een deklaagje, of alsnog afknippen en op de composthoop gooien.
• Grond verbeteren. De winter is een goede tijd om de grond te verbeteren met organische meststoffen, compost en ander humusrijk materiaal.
• Vorstbescherming. Bescherm vorstgevoelige planten tegen de kou door ze af te dekken met afgevallen blad, een rietmat of noppenfolie.
• Heeft u kuipplanten (exoten) al vorstvrij gezet? Anders is het nu het moment.
• Na de eerste nachtvorsten haalt u zomerbloeiende knollen en bollen zoals Dahlia en gladiool, die niet-winterhard zijn, uit de tuin. Bewaar ze vorstvrij en op een droge plek.

Bekijk ook onze tuinkalenders voor de maanden januari, februari, maart, april, mei, juni, juli, augustus, september, oktober, november en december.

Wat doet u nog meer in de tuin deze maand? Laat het ons weten in de reacties hieronder!

Acer palmatum in Japanse herfsttuin

Tekst: m.m.v. Modeste Herwig. Beeld helemaal bovenaan: Bloemenbureau Holland (beukenhaag en bergthee).